Tuesday, 30 August 2016

संस्कृतदिनम् कार्यक्रमा: (Phenomenon)




अनेक वर्षांपासून नारळी पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा करण्यात येणाऱ्या संस्कृत दिनाचे निमित्त साधून विद्यापीठाच्या संस्कृत विभाग तसेच ऋतायन या संस्कृत प्रेमी मंडळातर्फे कलिना संकुलातील मुंबई विद्यापीठात 'संस्कृतदिनम्'  साजरा करण्यात आला.  त्या कार्यक्रमाला हजर राहण्याची संधी मला मिळाली. संपूर्ण कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन संस्कृत भाषेत करण्यात आले. संस्कृत भाषा ऐकून ती समजून घेणे ही माझ्यासाठी कसरतच होती, पण तरी सुद्धा त्यात मला एक वेगळा आनंद मिळाला. नमो नमः अस्मिन् कार्यक्रमे भवत्या: स्वागतम्। असे संस्कृत वाक्य बोलून कार्यक्रमाची संस्कारमय सुरुवात करण्यात आली. कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक संस्कृत विभागाच्या प्रमुख माधवी नरसाळे यांनी दिले. कार्यक्रमाचे प्रमुख अतिथी विनोद मंकारा हे होते.  लेखक, कवी, तसेच 600 माहितीपटांचे दिग्दर्शक असणारे विनोद मंकारा यांचे फुलगुच्छ  देऊन स्वागत करण्यात आले.


स्वागत समारंभ पार पडल्यांनंतर विनोद मंकारा दिग्दर्शित तसेच राष्ट्रीय पुरस्कार प्रदान संस्कृत भाषेतील तिसरा चित्रपट म्हणून प्रसिद्ध असणारा प्रियमानसम् हा चित्रपट दाखविण्यात आला. रंग, प्रेम, नृत्य, संगीत आणि भावना या कलांचे उत्तम मिलाप साधणारा प्रियमानसम् हा चित्रपट पाहून छान वाटले. शांतता व ज्ञानाचे प्रतीक असणारा शुभ्र रंग, प्रेम व क्रोध दर्शवणारा भडक लाल रंग, तसेच निसर्गाची सुंदरता वर्णनारा हिरवा रंग या तिन्ही रंगांची सांगड चित्रपटात उत्तमरीत्या साधल्यामुळे खरे नेत्रसुख मिळत होते.  संस्कृत भाषेतील चित्रपटात असणारे संगीत मंत्रमुग्ध करणारे होते. संस्कृत भाषा समजून घेतांना येणारा  अडथळा उपशिर्षकांमुळे दूर होत होता. अशा उत्तम कलाकृतींपर्यंत आपण का पोहचत नाहीत? असा प्रश्न चित्रपट पाहून झाल्यांनतर मनात उपस्थित राहिला होता....त्यांनतर श्री. पंकज आठवले यांनी श्री. विनोद मंकारा यांना त्यांच्या चित्रपट आणि चित्रपटाच्या यशाबद्दल काही प्रश्न विचारले. त्यावेळी श्री. विनोद यांनी त्यांची मातृभाषा मल्याळी मध्ये उत्तरे दिली, ती सर्व उत्तरे श्रीमती. सुशीला यांनी भाषांतरीत करून सांगितली. मातृभाषा मल्याळी असून देखील संस्कृत भाषेबद्दल असणारा आदर मला संस्कृत चित्रपट बनविण्यास प्रवृत्त करून गेला असे श्री. विनोद यांनी सांगितले.  यावेळी पंकज आठवले यांनी संस्कृत भाषा प्रचलित व्हावी या उद्देशाने रोज काहीतरी संस्कृत भाषेत बोलावे असे वचन सर्वांकडून करून घेतले. तसेच 'तू मला आवडतेस'  या वाक्याचे अहं: त्वहं: कामये  असे संस्कृत भाषांतर ही करून घेतले ज्यामुळे तरुणाईमध्ये या भाषेबद्दल गोडी निर्माण होऊन निदान एक वाक्य तरी ते संस्कृत भाषेत बोलू शकतील.


या चर्चासत्रानंतर काही शालेय विद्यार्थ्यांनी संस्कृत भाषेत हावभाव करून गोष्टी सांगितल्या. लहान मुलांच्या बोबड्या बोलांमुळे संस्कृत भाषा ऐकण्यास अधिक गोड वाटत होती. काही विद्यार्थ्यांनी रामायण गीत म्हटले , 'श्रीगणेशाय धीमही' हे गणेशाचे संस्कृत गीत गायले. त्यांनतर सर्वांना सुधर्मा या संस्कृत दिनपत्रिकेचे वाटप करण्यात आले. तसेच संस्कृत डिप्लोमा कोर्स, संस्कृत एम.ए स्टडी, संस्कृत ऍडव्हान्स डिप्लोमा कोर्स, संस्कृत पी.जी. डिप्लोमा कोर्स, मॅन्युस्क्रिपटॉलॉजी या अभ्यासक्रमांतगर्त यशस्वी झालेल्या विद्यार्थ्यांना पारितोषिक देऊन सन्मानित करण्यात आले. कार्यक्रमाचा समारोप संस्कृत पसायनदानाने करण्यात आला.


अशा संस्कृतमय वातावरणाचा आनंद मला घेता आला, आणि रोज नवीन संस्कृत शब्द शिकून संस्कृत भाषा जतन करून ठेवण्याचा आत्मविश्वास माझ्यात निर्माण झाला याबाबदल मुंबई विद्यापीठाच्या  संस्कृतम् विभागस्य धन्यवादम्|


-किशोरी यशवंत घायवट


No comments:

Post a Comment

शिक्षक होण खरच सोप्प नसत!

शिक्षक होऊ पाहणाऱ्या किंवा शिक्षक होण्यात काय अवघड आहे ? असा समज बाळगणाऱ्या तरुणांसाठी … ' छडी लागे छम छम ' चा जमाना संपला आ...