शिक्षक होण खरच सोप्प नसत!

शिक्षक होऊ पाहणाऱ्या किंवा शिक्षक होण्यात काय अवघड आहे? असा समज बाळगणाऱ्या तरुणांसाठी…

'छडी लागे छम छम' चा जमाना संपला आत्ता,

मास्तरांना पाहून कापनेही पळाले आत्ता,

व्यक्ती-स्वातंत्र्यात श्वास घेणारे विद्यार्थी,

विद्यार्जनातही स्वतंत्र होणे पाहू लागले!

'ग' गुरुजीचा जाऊन 'गुगल' चा आला,

गुरु-शिष्याच्या नात्यातही बदल होऊ लागला,

वाटेल काहींना काय कठीण आहे शिक्षक बनण्यामध्ये?

मुलांसमोर उभे राहून शिकवण्यामध्ये?

त्याचं ऐकल नाही तर कुठे काही होत?

आमच स्वत:च च स्वत:ला सार काही येत!

पण जीवनाच्या गणितात अडतो तेव्हा कळत,

 'दोन' दिवस डोक खाजवाव तेव्हा वळत!

सरांनी दिलेलं सूत्र बरोबर लागू पडत!

आपण वेळीच निभावतो,

 कारण आयुष्याची री-एक्झाम होत नाही!

स्वत: शिक्षक होतो तेव्हा कळत

 न जुमानणाऱ्या वर्गासमोर उभ राहण किती कठीण असत!

हिंमत लागते,

सर्वांना शांत करून ऐकायला लावण ही सोप्प नसत,

चार शब्द शिकवायलाही आयुष्याची ४० पान पडताळून पहावी लागतात.....

स्वत:ला असो माहिती किती ही,

विद्यार्थ्यांच्या कक्षेपर्यंत पोहोचायला कितीतरी  पायऱ्या उतराव्या लागतात!

कसे शोधावे शब्द साजेसे, सोपे करून कसे सांगावे?

स्वत: ची शैली सहज निर्माण होत नाही,लागतात परिश्रम घ्यावे,

जरा शब्द इकडचा तिकडे झाला तर प्रतिप्रश्न तयारच असतो,

चूक स्वत: ची मानायलाही खरा शिक्षकच असावा लागतो,

“शिक्षक” व्यक्तिमत्त्वाचा कुठलाही ठिपका उचलावा असा “आदर्श’

उलगडेल सार क्षणात असा प्रतिभाशाली वक्ता

 माहितीच ताक नव्हे तर ज्ञानाच लोणी देईल

विषयाच्या अंगाने व्यवहाराच ज्ञान देईल

 जाता जाता सहजच जीवनाच गमक सांगून जाईल... 

शिक्षक म्हणजे स्वत:च एक विद्यापीठ असत,

शिक्षक होण खरच सोप्प नसत, खरच सोप्प नसत!

 

-किशोरी घायवट

जेव्हा ‘ती’ मोबाईल विसरते

                        बसस्टॉप वर पोहचताच तिला हवी असलेली बस आल्यामुळे ती, त्याला ‘बाय’, ‘सी यू’ असं म्हणून बस मध्ये चढते. तो ही तिचा हसतच निरोप घेतो.  आज बऱ्याच दिवसानंतर म्हणजे खरतर पहिल्यांदाच तिला बस रिकामी मिळाली होती. रोज बसमध्ये कुठे रिकामी सीट आहे का हे बघायला लागायचं पण आज मात्र बसमध्ये कोणी प्रवासी आहेत का याचा शोध ती घेत होती. बसमध्ये कंडक्टर-ड्राईव्हर, ती आणि अजून चार प्रवासी होते. रिकाम्या बसमध्ये तिने मनाला पटेल अशी खिडकीतली जागा पकडली. रिमझिम पावसाच्या सरी थांबल्यामुळे तिने बस मधील गंज चढलेली खिडकी उघडण्याचा प्रयत्न केला. तेव्हा तिचा नेहमी निष्फळ ठरणारा प्रयत्न आज मात्र यशस्वी ठरला होता. बाहेरचं हिरवगार वातावरण, थंडगार हवा यांचा आनंद ती खिडकीतून बाहेर पाहत घेत होती. वाऱ्याच्या झुळुकेने उडणारे तिचे केस सावरत ती गाणी ऐकण्यासाठी इयर फोन शोधायला पर्स चाचपडते. कधीच वेळेवर न सापडणारा इयर फोन तिला आज मात्र सहजच सापडतो. या आधी न घडलेल्या गोष्टी अचानक घडतांना पाहून तिला आश्चर्य वाटत होतं. नेहमीच्या सवयीप्रमाणे आधी इयर फोन कानाला लावून नंतर ती मोबाईल काढण्यासाठी पर्सचा प्रत्येक कप्पा तपासते. मोबाईल कुठेच मिळत नाही. मोबाईल....??? विचार करताच तिला आठवतं की मोबाईल तर त्याच्या जवळचं राहिला..आता? काय करायचं? कुठे थांबायचं? मोबाईल तर हवाच.. घरून फोन आला तर? त्याला तर माझा नीट पत्ता पण माहित नाही....यांसारखे अनेक प्रश्न तिच्या मनात गर्दी करतात. या प्रश्नांची उत्तरे न शोधता ती फक्त एकदा हसते..तिच्याच मूर्खपणावर. मोबाईल कसा विसरू शकते?  पाऊस खूप पडत होता म्हणून त्याच्या हातात असलेला फोन त्याने बॅग मध्ये ठेवला आणि त्यानंतर त्याच्या जवळच राहिला. पण असं कसं, तुला आठवण नको तो परत घेण्याची? पण बस आली ना लगेच..नाही आठवलं मला पटकन. मोबाईलच्या विरहात ती स्वत:च्या मनाची समजूत स्वत: च काढत होती.  बस वेगात पुढे निघून जात होती. ती सारखी खिडकीतून डोकावून बाहेर पाहत होती. कदाचित तो मागून बाईकवर येत असावा असा गोड गैरसमज मानून तिची नजर त्याला शोधत होती. तो एका ठिकाणी थांबून त्याचं काम आटोपून दुसरीकडे जाणार आहे इतकचं तिला माहित होतं. पण मग नेमकं थांबावं कुठे? असा विचार ती करत होती.

                        कुठे ही बाहेर जातांना-येतांना कधीतरी चुकून एखादी गोष्ट विसरले असेन आणि ती वस्तू म्हणजे रुमाल. तो ही कोणाकडे थोडा वेळ  ठेवायला दिला असेल तरच.. कधीच कोणती वस्तू न विसरणारी.. मोबाईल कसा विसरली? मोबाईल तर कधीच कोणाकडे देत नाहीस तू..स्वत:च्या अस्तित्वाची ओळख समोरच्याला कळू नये म्हणून ठेवलेला मोबाईलचा पासवर्ड.. तो ही तू कधी कोणाला  सांगत नाहीस. आज तर मोबाईलच देऊन टाकलास.. असं कसं झालं??

                    असे अनेक प्रश्न तिचे मन तिला विचारत होते....ते ही त्याच्याजवळ..कोण तो? काही दिवसांचीच ओळख..थोडा भूतकाळ,थोडा वर्तमानकाळ आणि थोडा भविष्यकाळ माहित असलेला..नाव-गाव माहित असूनही स्वभावाची पुरेशी ओळख नसलेला..आनंदी, मस्तीखोर, हुशार, आत्मविश्वासू, चंचल असा तो..इतकीच त्याची ख्याती..तिच्या मनातली..

बससोबतच तिच्या मनातील प्रश्नांचा प्रवास सुरूच होता. ती विचार करते, मनाला उत्तर देण्यासाठी..

                      हो, नाही देत मी कोणाकडे फोन, किंवा नाही सांगत कोणाला पासवर्ड..पण याच्याकडे दिला..कदाचित इतका विश्वास तर कमावला आहेच त्याने माझ्या मनाचा..विश्वासाने मी दिला होता, तो ही सर्व काम बाजूला ठेऊन त्याच विश्वासाने मला मोबाईल परत देण्यासाठी येईल इतका ठाम विश्वास त्याच्याबद्दल माझ्या मनात कोरला आहे.

                          असा विचार करतच ती बसमधून एका स्टॉपवर उतरते. काय माहित का पण तो इथेच भेटेल असं तिला वाटतं असतं. बराच वेळ त्याची वाट पाहते. इथे कोणी नातेवाईक भेटले तर त्यांना काय सांगू? मोबाईलबद्दल खरचं सांगू का? असं स्वत:शीच बडबडत ती काही पाऊले पुढे चालते. आणि नेमकं तेव्हाच तो मागून येतो...उन्हाच्या झळाळीत घामाने भिजलेला चेहरा पुसत स्मित हास्य करून ती तिचा मोबाईल त्याच्या कडून घेते. दोघेही एकमेकांना जास्त वेळ थांबायला लागलं म्हणून आणि कामं अर्धवट सोडायला लागली म्हणून सॉरी म्हणतात..”अरे तुझा नंबर पण लक्षात नव्हता फोन करायला” असं ती त्याला म्हणते..”पण तुमचा नंबर तर तुम्हाला माहित होता ना? फोन करायचा ना त्याच्यावर”...असं तो बोलल्यानंतर तिला पुन्हा एकदा तिच्या वेडेपणावर हसायला येतं..इतकी साधी सरळ गोष्ट माझ्या लक्षात कशी आली नाही...असा विचार ती करत असतांनाच तो पुन्हा एकदा ‘सी यू’ न म्हणता तिचा हसत निरोप घेतो. आणि ती देखील मोबाईल आणून दिल्याबद्दल त्याला प्रेमाने शाबासकीची थाप मारण्याची तीव्र पण अव्यक्त इच्छा मनातच ठेवून हास्याची लकेर चेहऱ्यावर आणत त्याला बाय म्हणते.......

- किशोरी यशवंत घायवट 

मानवी प्रवास

'आरोग्यम धन संपदा' असे म्हणणारा माणूस,

Wealth च्या नादात Health ला विसरला,

Exercise, Dieting करत असून देखील

Fast-food च्या विश्वात हरवला.

झाडे लावा, झाडे जगवा असे नुसतेच म्हणून,

जंगलतोड करून, आकाशाला चुंबणाऱ्या बिल्डींगचे स्वप्न पाहू लागला.

'विजेची बचत काळाची गरज' असा धडापाठ करून सुद्धा,

इलेक्ट्रॉनिक साधने विनाकारण ऑन ठेऊन Social Networking मध्ये Busy राहू लागला.

'नजर हटी दुर्घटना घटी' हे ब्रीदवाक्य माहित असून पण,

इतर वाहनांना Overtake करून पुढे जायला शिकला.

आणि कराटेच्या बेल्ट साठी  मेहनत करणारा सीट बेल्ट ला मात्र विसरला.

Mineral Water पिणारा 'वडा पाव' सोबत पेप्सी-कोला पिला, आणि

पाणीपुरी खातांना मात्र पुरेपूर फसला.

हरितक्रांतीसाठी ठिंबक सिंचन करणारा Shower  खाली न्हाऊ लागला,

No Smoking च्या Board खाली स्मोकिंग करू लागलाय.

सुरक्षेचे Rules  मनात ठेऊन माणूस मनमानी करू लागला आणि

सर्व सोयी-सुविधा उपलब्ध असूनही, यंत्र निर्माण करणारा मनुष्य अकाली आपले जीवन गमावू लागला.

क्षितिजाला पोखरून प्रकाश शोधणारा माणूस निसर्गाला थोपवून त्सुनामींना Miscall करू लागला आणि म्हणूनच,

वाळवंटाचा भस्मासुर तुफानात खुदूखुदू हसू लागला, खुदूखुदू हसू लागला !

- किशोरी यशवंत घायवट

#जागतिकपर्यावरणदिन

#५जून

खजिना पत्रिकांचा

प्रत्येकालाच कोणत्या न कोणत्या वस्तूंचा संग्रह करण्याची आवड असते. त्यामध्ये जुने कॉईन्स,कलरफुल पेन्स,बांगड्या,स्टिकर्स,रेल्वे किंवा बस ची तिकिटे तसेच डेरी मिल्क कॅडबरीची गोल्डन रॅपर्स यांचा समावेश हमखास होतो. आवडत्या वस्तूंचा संग्रह म्हणजे एक ‘खजिना’ च असतो. माझा ही असाच एक खजिना आहे तो म्हणजे ‘पत्रिकांच्या कव्हर्स’चा.घरातील इतर मंडळी पत्रिका वाचण्यात आनंद मानत असतात पण माझा खरा आनंद पत्रिकेच्या कव्हर वर अवलंबून असतो. पत्रिका वाचून झाल्यानंतर लगेचच मूळ पत्रिकेपासून तिचं कव्हर वेगळे करण्याकडे माझा कल असतो. बदलत्या काळानुसार पत्रिकांमध्ये बदल होत गेले.त्यामुळे हा छंद जोपासण्याची माझी आवड अधिकाधिक वाढत गेली. आत्तापर्यंत माझ्याजवळ २०० आकर्षक,रंगीबेरंगी पत्रिकांचा संग्रह आहे. मग त्या लग्नाच्या असोत किंवा वाढदिवसाच्या. कव्हरवर टिशू लावून त्यावर डिझाईन असलेल्या, फक्त चमकीने फुलांची डिझाईन केलेल्या तसेच गौतम बुद्ध,गणपती,वधु-वर,आणि वधुची पालखी यांच्या सुंदररीत्या साकारलेल्या चित्रांची पत्रिका असे ग्रुप्स मी यामध्ये केले आहेत. काही वेळा या कव्हर्स वर कोणत्या ही सणाच्या शुभेच्छा लिहून ठेवायला ही मला आवडते. असे केल्यामुळे माझा हा खजिना मी इतरांना ही दाखवू शकते, आणि कोणाला भेटवस्तू म्हणून ही देऊ शकते. त्यामुळे जुन्या आठवणींना उजाळा मिळतो.

-किशोरी घायवट